ŞİRKETİNİZE yeni pazarlar bulmak için ülke ülke geziyor musunuz? Yoksa hala yabancı ülkelerde fuarlara katılarak müşteri bulmaya mı çalışıyorsunuz? Ya da bir dizi masraflı pazar araştırmasına mı bel bağlıyorsunuz? Oysa bütün bunları büyük bütçeler ayırmadan, yorulmadan bilgisayarınızın başına geçerek yapmanız mümkün. Nasıl mı? Tüm dünyada hızla yaygınlaşan B2B (şirketten şirkete elektronik ticaret) siteleri sayesinde elbette...
B2B siteleri yılın 365 günü, günün 24 saati size hizmet sunuyor. Bu sitelere girerek milyonlarca firmanın bilgilerine, ürünlerine ve mal taleplerine ulaşmanız mümkün. Örneğin, Türkçe dahil 25 dilde yayın yapan, B2B sitesi Kompass'ta 4 milyon 300 bin adet firma ve 59 bin çeşit ürün bulunuyor. Bu siteye girdiğinizde muazzam bir veri tabanına ulaşıyorsunuz. Aynı zamanda kendi şirketinizle ilgili bilgileri bu sitelerde yayınlayarak potansiyel alıcılara ulaşabiliyorsunuz.
Dünyanın en popüler sitelerinden biri olan Çin menşeli Alibaba.com'un ise 200 ülkede 15 milyon üyesi var. Alibaba.com özellikle ihracat ve ithalat yapmak isteyenlerin takip ettiği bir site.
Eğer Rusya ile ticaret yapmak istiyorsanız bu dev pazara Rusbiz.com üzerinden girmeniz işlerinizi kolaylaştıracaktır. Güney Kore'nin e-ticaret kanalı konumunda olan Buykorea. org'ta da birçok sektörden binlerce ürünü bulabilirsiniz.
Özetle elektronik ticarette hızlı hareket edip doğru bağlantılar kurabilen şirketler hızla büyüyor. Peki ilk kez elektronik ticaret yapacak KOBİ'ler nasıl bir yol izlemeli? Düşük maliyet, sınırsız bir pazar ve önü açık büyüme olanakları sağlayan e-ticaret sitelerinde nasıl işlem yapılır? İlk kez e-ticaret yapacak KOBİ'ler için bu sorunun yanıtını araştırdık. İşte KOBİ'ler için B2B sitelerinde ticaret yapma rehberi...
York Trade Türkiye E-Ticaret Okulları Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Dr. Yasemin Dönmezler, e-ticaret siteleriyle ilgili olarak şunları söylüyor: "B2B sitelerinin içerik ve fonksiyon açısından farklı türleri var. Siteler genel olarak "horizantal" (yatay), "vertical" (dikey) ve "ülkelere göre" olmak üzere üç gruba ayrılıyorlar. Yatay B2B'ler farklı sektörlerde ve farklı bölgelerdeki alıcı ve tedarikçileri bir araya getiriyor. Bu tür B2B sitelerinde sektörel ayrım yok. Dikey B2B sitelerinde, sadece ilgili sektördeki alıcı ve satıcı şirketler buluşuyor. Yani bunlar tekstil, gıda, elektronik, tarım gibi her bir sektör için özel olarak hazırlanmış internet siteleri. Ülkelere göre hazırlanan B2B sitelerinde sadece ilgili ülkelerdeki ithalatçı ve ihracatçı şirketler var. Bunların dışında siteyi alıcı, satıcı veya her ikisinin birden kurduğuna ya da açık artırma usulü ve fiyatlamaya göre işlediğine dayanan B2B siteleri var. Bu ticaret modelinde firmadan firmaya alım-satım olduğu için yapılan ticaret aslından bir toptan pazar yeri mantığıyla işliyor. İşte bu nedenle çok popüler bir ticaret modeli. B2B siteleri üreticiler arasında rekabetin artmasını sağladığı için ticari işlemlerin maliyetini de düşürür. Bu sayede satın almak istediğiniz ürünlere daha uygun fiyatlarla ulaşabiliyorsunuz."
B2B SİTESİ NASIL SEÇİLİR?
Şirketinizin beklentilerine cevap verecek en uygun B2B seçimini yaparken titiz davranın. Öncelikle seçilen B2B sitesinin, şirketinizin hedef kitlesi ile uyumlu olup olmadığına bakın. Bu site hedeflediniz pazarda yeteri kadar tanınıyor mu? Sitenin sahibi olan şirket kendisi hakkında detaylı bilgi veriyor mu? Üyelere sunulan hizmetler detaylı şekilde aktarılıyor mu? Firmalar arası mesaj iletimi ya da benzeri iletişim kanalları kullandırılıyor mu? Veri güncellemesine izin veriliyor mu? Üyelik türleri hakkında bilgilendirici detaylı bilgiler (üyeliğin süresi, fiyatı, türü gibi) aktarılıyor mu? Üyelik türleri itibarı ile tedarikçi ve alıcı üye sayısı hakkında bilgi veriliyor mu? Sitenin yerleşik bir marka imajı var mı? Görsellik ve fonksiyonellik açısından site kullanıcı dostu mu? Firmaya ait bilgiler sitede ne şekilde yer alıyor? Sitedeki hizmetlere 24 saat ulaşılabiliyor mu?..
İşte bütün bu soruların yanıtlarına göre size en uygun B2B sitesini seçmeniz gerekiyor. Siteyi seçtikten sonra sırada üyelik işlemleri var. Üyelik seçenekleri sunulan hizmetin içeriğine göre değişiyor. Üyelik şekilleri ücretsiz, gümüş, altın, platin, profesyonel kullanıcılar, global kullanıcılar şeklinde sıralanıyor. Bu seçeneklerden birini seçip üye olduktan sonra site üzerinde ürün kataloglarınızı oluşturulmanız gerekiyor.
B2B sitelerinde ürünler online kataloglar şeklinde sergileniyor. Bu katalog sayesinde satmak istediğiniz ürünü belirli bir yerde ilan ediyorsunuz. Böylece ürünler kullanıcılar tarafından görülüyor. Fiyatların açık olarak sergilenmesi, ürününüzün fiyatlamasını rekabetçi hale getiriyor. B2B sitelerine üye olurken şirketiniz hakkında anlaşılır ve profesyonel bir tanıtım yazısı hazırlamanız büyük önem taşıyor. İlan verirken ürününüzü gösteren fotoğrafları ilave etmenizi özellikle tavsiye ediliyor. Ürünün teknik özellikleri varsa, bunu net bir şekilde belirtmeniz ilanınızı daha çekici hale getirebilir. İlan verirken "key words / key products" denilen anahtar kelimeler çok dikkatli seçilmeli. Çünkü bu sayede alıcılar ürününüzü aradıklarında kolaylıkla bulabiliyor.
ÜRÜN TESLİM ŞEKİLLERİ
Güvenli satış yapmak istiyorsanız potansiyel alıcılarınızın internet sitelerini ziyaret ederek şirketleri hakkında daha fazla bilgiye ulaşmanız öneriliyor. Şirket adını arama motorlarına yazarak unvanını kontrol edin. Büyük çaplı, hemen alım yapmak için yapılan siparişlere karşı dikkatli hareket edin. Büyük ölçekli işlemlerde dış ticaret ödeme şekillerinden ve sözleşmelerden vazgeçmeyin.
YABANCI DİLİ DERT ETMEYİN
Önde gelen B2B siteleri Türkçe olarak da hizmet sunmaya başladı. Bazı B2B siteleri ise kendi dilinizdeki bir ilanı istediğiniz dile çevirip, dilediğiniz ülkede yayınlayabiliyor. Hangi tip B2B olursa olsun, çoğunda ticaret yapabilmek için belirli bir ücret karşılığı üye olmak gerekiyor. Bazılarında yapılan alım-satımlar üzerinden belli bir komisyon alınıyor. Tamamen ücretsiz olarak faaliyet gösteren siteler de var.
B2B'NİN GENÇ PATRONLARI
B2B sitelerinin hizmetleri sadece büyük şirketler ya da KOBİ'lerle sınırlı değil elbette. Bu siteler aracılığıyla ticarete ilk kez adım atan ve daha sonra kendi sitelerini kuran başarılı genç girişimcilerimiz de var.
Mustafa Kemal Sözkesen girişimcilerden. Sözkesen, "Tüm tekstilcileri aynı çatı altında toplamak için bir proje geliştirdim. Projemizi sektörün önde gelen kişilerine sunduk ve ortaklıklar gerçekleştirdik. Örneğin, Denizli'de faaliyet gösteren Nesa Tekstil ve beş Denizlili firma projemize ortak oldular. Daha sonra projeyi merkezi İstanbul'da olan Galata İş Melekleri'ne sunduk. Onlardan danışmanlık desteği aldık ve Türkiye'nin en büyük dikey ev tekstili satış platformu olan 'www.oevbuev.com'u kurduk" diyor.
Özer Özavcı ise B2B sitelerini kullanarak Afrika'dan ithalat gerçekleştiren İrokomarket'in sahibi. Özavcı, "Batı Afrika ülkelerinden getirdiğimiz ağaç ürünlerini İrokomarket üzerinden satıyoruz. Son olarak Güney Afrika Cumhuriyeti'nden tedarik ettiğimiz mangal kömürü çok ilgi görüyor. Çünkü bu kömür daha uzun süre yanıyor. Bugünlerde sitemizin teknik özelliklerini geliştirmek için yayına kısa bir ara verdik. Yeniden yayına başladığında ithalatın yanı sıra mermer ihracatı da yapacağız" diyor.
Aslı Erman isimli genç girişimci ise KOBİ'lere B2B ticaret eğitimi sunan bir danışmanlık şirketi kurmuş. Yener Tütüncüoğlu ise, kuru gıda ve kuru meyve üzerine çalışmayı tercih etmiş. Şimdi Turkish Dried Food isimli şirketiyle ihracat ve ithalat yapıyor.
Didem TANER / Kompass Genel Müdürü
"Yeni pazar ve müşteriler buluyorlar"
Günümüzde dış ticaret ve internet yakınlaşması firmaları da geleneksel ticaret yöntemlerinden e-ticarete, geleneksel pazarlama araçlarından internet pazarlamasına doğru yönlendiriyor. Firmalar yeni müşteri ve pazar bulma arayışlarında giderek daha fazla e-pazaryerlerini kullanıyor. Birbirine ulaşma şansı çok az olan firmalar bu tarz portallar aracılığıyla birbirleriyle iletişime geçiyor. Bu sayede şirketler yeni pazarlar ve yeni müşteriler buluyor. B2B sitelerinde yer almanız firmanızın güven unsurunu artırıyor. Sizinle iş yapmak isteyen firmalar, B2B sitelerinde firmanızı gördükleri zamana güvenleri artıyor. B2B siteleri kısıtlı imkanlara sahip olan KOBİ'lere dünya çapında isimlerini, faaliyetlerini ve ürünlerini tanıtma şansı sunuyor.
Şafak YÜKSEL / Anadolu Bil Meslek Yüksek Okulu E-Ticaret Bölümü Öğretim Görevlisi
"Patronlar tüm süreci takip edebiliyor"
B2B sitelerinde ticaret yapan şirketlerin yöneticileri süreç yönetimiyle ilgili çok önemli bir avantaj kazanıyor. Ticaretin her aşaması benzer veya aynı çerçevede geliştiği için kontrol imkanı geleneksel ticaret yöntemlerine kıyasla daha fazla. Bu sayede iş verimliliği artıyor. B2B sitelerinde ticari işlemler geleneksel ticarete göre çok daha hızlı ilerliyor. Geleneksel yolla günler hatta haftalar alabilecek işlemler çok hızlı bir biçimde halledilebiliyor. Ayrıca B2B siteleri aracılığıyla ithalat ya da ihracat yapan firmalar müşteri ve tedarikçi bulma konusunda bir adım öne geçiyor. Günümüz koşullarında rekabet avantajı sağlamak isteyen her şirket iş süreçlerini elektronik ortama taşımak zorundadır. Ticari faaliyetlerin B2B sitelerine taşınması bu anlamda önemli bir kilometre taşıdır. Bu sayede firmalar maliyet avantajı sağlamanın yanında yeni pazarlara açılabilir, işlerini daha hızlı ve kolay halledebilir, verimliliklerini artırabilir, çekinceleri olanlar dış ticaret konusuna daha sıcak yaklaşmaya başlayabilirler. Yakın gelecekte gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde bulunan şirketlerin tamamına yakınının B2B siteleri üzerinden iş yapacağı öngörülüyor. Bu anlamda B2B sitelerle iş yapmak bir tercih olmaktan çıkıp neredeyse zorunluluk haline gelecek. Bu durum beraberinde uzmanlaşmayı getirecek ve firma sicillerinin de daha yakından izlenebileceği sektörel B2B siteler ön plana çıkacak. Teknolojik anlamda ise çok yakın gelecekte mobil cihazlarla sitelerin tam entegrasyonu sağlanacak. Güvenlik ise önemli konulardan biri olarak gündemdeki yerini koruyacak. Yaklaşık 10 yıllık bir zaman zarfında ise hologramik görüntüler yardımıyla ürünler gerçeğe yakın boyut ve şekillerde incelenebilir hale gelecek.
E-ticaret uzmanı yetiştiriyor
Yorktrade E-Dış Ticaret Okulu, e-ticaret eğitimi veriyor. Eğitim programlarını bir buçuk ile iki buçuk ay arasında değişiyor. Programı tamamlayan katılımcılara uluslararası geçerliği olan bir sertifika veriliyor. Eğitimlerde katılımcılara klasik iç ve dış ticaret bilgisi verildikten sonra, internet üzerinden yapılan tüm ticari işlemler uygulamalı olarak, gerçek piyasa kuralları altında öğretiliyor. Mezunlar eğitim sonunda firmaların dış ticaret departmanında çalışabiliyor. Bazıları ise kendi işlerini kuruyor ya da internet üzerinde ithalat ve ihracat broker'lığı yapabiliyor. Yorktrade'in bireysel katılımcıların yanı sıra şirket çalışanlarına yönelik eğitim programları da var. Kurumun KOBİ'lere özel eğitimleri de bulunuyor. Bu eğitim programlarında şirketlere ürettikleri ya da fason olarak tedarik ettikleri ürünleri yurtdışına ihraç etmenin yolları öğretiliyor. Ayrıca internet üzerinden ithal edilen ürünlerin yurt içine satmanın yolları da gösteriliyor.
Başvurular nereye yapılacak?
Devlet e-ticaret sitelerine üye olan şirketlerin yıllık üyelik ücretlerinin yüzde 70'ni karşılıyor. Destek miktarı yıllık 10 bin dolarla sınırlı. Bir şirket en fazla beş siteye üye olabilir. Destek süresi ise üç yıl. E-ticaret destek başvuruları Ekonomi Bakanlığı'nın Ankara'daki merkezine yapılıyor. Ayrıca bakanlığın Marmara ve Batı Anadolu Bölge Müdürlüklerine başvuru dosyalarını kabul etme yetkisi verilmiş. Buna göre İstanbul, Tekirdağ, Edirne, Çanakkale, Bursa, Bilecik, Düzce, Sakarya, Kocaeli, Yalova, Bolu, Kırklareli'ndeki şirketler Marmara Bölge Müdürlüğü'ne başvurabilir. Batı Anadolu Bölge Müdürlüğü ise Afyonkarahisar, Antalya, Aydın, Balıkesir, Burdur, Denizli, Isparta, İzmir, Kütahya, Manisa, Muğla, Uşak'taki şirketlerin başvurularını kabul ediyor. Ekonomi Bakanlığı'na 0312 204 75 00, Marmara Bölge Müdürlüğü'ne 0212 454 08 00, Batı Anadolu Bölge Müdürlüğü'ne ise 0232 483 40 26 numaralı telefonlardan ulaşabilirsiniz.
Ersan ÇIPLAK / PARA DERGİ
