Son dakika haberleri: Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, medya kuruluşlarının Ankara temsilcileri ile bir araya geldiği sohbet toplantısında, 2019 yerel seçimleri sonrası İstanbul'daki yatırımların durumunu, Yap-İşlet Devret Projeleri'ne (YİD) ilişkin gerçekleri, Kanal İstanbul'a ilişkin süreci değerlendirdi. "İstanbul'da laf var, icraat yok" diyen Karaismailoğlu, şu mesajları verdi:
HAVADA, KARADA BAYRAM: Ulaşım alanında Kurban Bayramı'nda rekorlar kırıldı. İstanbul Havalimanı'na bayram boyunca günde ortalama bin 400 uçak iniş-kalkış yaparken, ortalama 230 bin yolcu havalimanını kullandı. 8 Temmuz'da ise bin 422 uçuş ile tüm zamanların rekoru kırıldı. Antalya Havalimanı'nda da 16 Temmuz'da bin 68 uçak ve 188 bin 504 yolcu trafiği ile tüm zamanların rekoru kırıldı. Osmangazi Köprüsü'nden 8 Temmuz'da geçen 80 bin 624 araçla rekor sayıya ulaşıldı. Sadece Osmangazi Köprüsü ile 12 günde 140 milyon lira tasarruf edildi. Çanakkale Köprüsü'nden ise 8 Temmuz'da 14 bin 275 araç geçti.
YİD PROJELERİ: Osmangazi Köprüsü, İstanbul-İzmir Otoyolu 6.7 milyar dolar, Malkara-Çanakkale Otoyolu ve Çanakkale Köprüsü 2 milyar 545 milyon Euro. Bunların yapımında devletten 1 kuruş çıkmadı. Çanakkale Köprüsü ve Malkara-Çanakkale Otoyolu'nun yıllık işletme maliyeti 40 milyon dolar. 400 kilometreye ulaşan 8 milyar dolarlık Kuzey Marmara Otoyolu güzergahında bin kişi çalışıyor. Bu yolun da yıllık 1 milyar liranın üzerinde işletme maliyeti var ama bunlar işletmeciye ait. Burada yapım maliyeti, finansman maliyeti, işletme maliyeti dikkate alınarak hesap yapılıyor. Örneğin Yavuz Sultan Selim Köprüsü 2027 yılında devlete geçecek. Tabii ki bunlar olmasaydı ne olurdu diye de düşünmek gerekir. Hadi bugün kapatalım Avrasya Tünelini, Yavuz Sultan Selim Köprüsü'nü, hadi Marmaray'ı kapatalım, İstanbul kilitlenir kalır!
YİD OLMASA, OLMAYACAKLAR: 2002-201 dönemindeki 183 milyar dolarlık yatırımın, 37.5 milyar doları YİD projeleri. 37.5 milyar dolarlık yatırımı öz kaynaktan yapmaya kalksaydık, bugün 28 bin 664 kilometre bölünmüş yol uzunluğuna ancak 15 yıl sonra ulaşabilirdik. Buradaki yakıt, zaman masrafı ve kaza maliyetleri de hesaba katılmalı. YİD'le gerçekleşen 37.5 milyar dolarlık yatırımı bütçeden yapsaydık Tokat Havalimanı'nı, Rize-Artvin Havalimanı'nı, Kömürhan Köprüsü'nü yapamayacaktık. Çünkü bütün yatırım bütçesini diğer büyük projelere ayırmamız gerekecekti.
1. BOĞAZ KÖPRÜSÜ YILLARI: 1970 yılında 1. Boğaz Köprüsü'ne başlanıldığında, yatırım bütçesinin tamamını köprüye harcadığı için Anadolu'da hiçbir yatırıma girilemedi, Anadolu maalesef geri kaldı. Şimdi o eşit paylaşımı başarmak için fizibilitesi uygun olan projeleri YİD'le devletimize yük getirmeden başlatıyor, onun yanında Anadolu'da bölgesi için çok kıymetli işleri de ülkemizin hizmetine sokuyoruz. 1. Boğaz Köprüsü'nü bugünkü fiyatlarıyla sıfırdan yapmış olmaya çalışsanız yaklaşık 1.1 milyar Euro'luk bir yatırımdır.
İSTANBUL HAVALİMANI GERÇEĞİ: O bölgenin 10 yıl önceki halini bir görseniz… 200 metreye kadar uzanan çukurların bulunduğu, yaşamın, yeşilin olmadığı, ekonomik değeri eksi olan bir alandı burası. 75 milyon metrekarelik bir alanı, devletin kasasından 1 kuruş çıkmadan 10 milyar Euro'luk bir yatırımla ülkemize kazandırdık. İşletme yılı içerisinde, yani 25 yılda 22 milyar Euro kira geliri getirecek bir finansal modeli başarıyla yapmış bir hükümet var. Dünyada bundan daha fizibıl bir proje yoktur. Orada tam 200 bin kişi istihdam ediliyor. Pandemi kısıtlamalarıyla yolcu sayılarının altında kaldık ama bu yıldan itibaren tekrar artıya geçmeye başlayacak. Hem kiramızı alacağız hem de artan yolculardan da yine gelirimiz olacak. Şu anda 120 milyon yolcuya hizmet verecek bir kapasite var, bunu ilave yatırımlarla 200 milyon yolcuya kadar çıkarmak mümkün. Havayolunda 20 yıl önce sadece 30 milyon yolcu varken, şu anda 210 milyon yolcuya çıktı. 2053'te ise 400 milyon yolcuya çıkacağız.
İBB'NİN METRO MASALI: İstanbul'da işletmede 260 km metro hattı var. Bunun 80 kilometresini Bakanlık olarak biz işletiyoruz. Şu an İBB'nin elinde inşaatı devam eden metro uzunluğu 100 km. Bunların yarısı 2019 yerel seçimleri öncesinde projelendirilmiş. Bir metro hattı taş çatlasın en fazla 4 yılda bitirilmeli. Ama maalesef bunların yapım süreçleri 5-6 yıla varan sınırlarda, halen yüzde 5'lerde, yüzde 10'larda. 2019'da seçim öncesi yüzde 60'larda devredilmiş olan Ataköy-İkitelli hattı, Bostancı-Dudullu hattı bugüne kadar çoktan bitmeliydi. Ama bitişi belirsiz. Ortada icraatın olmadığı bir yerel yönetim var. Bakanlık olarak, İstanbul halkını bu yönetimin keyfine bırakacak halimiz yok. Şu anda toplamı 103 km olan, 7 metro hattında yoğun çalışma yapıyoruz. 2023'te 7 tane metro hattını da bitirmiş olacağız.
ÇANAKKALE KÖPRÜSÜ: Çanakkale Köprüsü ve bağlantı yolları projesinde17 firmanın 4 ayrı teklifi yarıştı. Kamu açısından en uygun olanı seçildi. Şimdi diyorlar ki 'Maliyetleri çok yüksek, yok o parayla 3 köprü yapardın.' Neye göre söylüyorsun bunu? Çanakkale Köprüsü'nde kullanılan demirin metresi belli, ağırlığı belli, yapım maliyeti belli. 2 milyar 545 milyon Euroluk Çanakkale Köprüsü Projesi'ni, bunu bugün ihale etseniz bu 3.5 milyar Euro'dan aşağı çıkmaz.
ANTALYA HAVALİMANI ÖRNEĞİ: Geçen mart ayında Antalya Havalimanı için 8.5 milyar Euro'luk gelir garantili işe imza attık, 765 milyon liralık Euro da yatırım taahhüdü aldık. Bedelin yüzde 25'ini, 2.138 milyar Euro'yu da direkt devletin kasasına gelir kaydettik. Bu, 40 milyar lira yapar. Bugüne kadar yaptığımız YİD'lerde devlet olarak verdiğimiz katkılar bunun kadar değil.
KANAL İSTANBUL: Kanal İstanbul'a neden ihtiyaç olduğunu küresel anketler, dünyadaki lojistik trafiğinin gelişimi, İstanbul Boğazı'nın giderek artan trafiğe hizmet veremeyeceği gerçeği, geçmişte yaşanan yangınlar, kazalar net olarak gösteriyor. Şu an 12 milyar ton olan dünya ticaret hacminin 2035 yılında 25 milyar tona, 2050'lerde 60-70 milyar tona çıkması bekleniyor. Buradaki hareketliliğin önündeki sıkıntıları ortadan kaldırmak için Kanal İstanbul olmazsa olmazımız. Kanal İstanbul'da önce ulaşım yollarını yapıyoruz. Ulaşım alternatiflerini sağladıktan sonra da ana ihaleyi yapıp işe başlayacağız. Dünyanın en büyük altyapı projelerinden bir tanesi. Bu işte tecrübeli, deniz yapıları yapmış firmalarla görüşmelerimiz devam ediyor.
HIZLI TREN AĞLARI: 13 bin 50 kilometrelik demiryolu ağımız var, bunun 1400 km'si hızlı tren. 2053 hedefimiz tam 28 bin kilometre demir yolu hattına sahip olmak. Halen Türkiye genelinde yapımı süren 4.500 km demir yolu hattımız mevcut. Bugün demiryolları ile 19.5 milyon yolcu taşıyoruz, bunu 2070'te 270 milyona çıkaracağız. 2021'de 38 milyon ton yük taşıdık, 2053'te 440 milyon tona ulaşacak.
