Kırsal Kalkınma (IPARD) Programı, 1 milyar 165 milyon avro hibeyle Türkiye'de kırsal kalkınma projeleri destekleniyor. Programda bugüne kadar 298 proje için yaklaşık 224 milyon lira kullanan Türkiye, 2015 yılına kadar yeterli proje üretilmezse AB'nin hibe ettiği kısmı iade etmek zorunda kalacak. Fonda bekleyen tutar 941 milyon euro seviyesinde.
AB tarafından aday ve potansiyel aday ülkelere destek olmak amacıyla oluşturulan, Katılım Öncesi Yardım Aracı'nın Kırsal Kalkınma bileşeni olan IPARD, AB Ortak Tarım Politikası, Kırsal Kalkınma Politikası ve ilgili politikaların uygulanmasıyla yönetimi için uyum hazırlıklarını ve bu kapsamda politika geliştirilmesini desteklemeyi amaçlıyor.
Avrupa Komisyonu tarafından 2008 yılında onaylanan IPARD Programı için 2007 yılında kurulan Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu, AB hibe fonlarını kırsal kesimde yaşayan halka, çiftçi ve üretici birliklerine ve tarım sektöründe faaliyet gösteren firmalara projeler karşılığında ve sözleşmelerine uygun olarak kullandırıyor.
Programın 1 milyar 165 milyon avroluk bütçesinin yüzde 75'ini AB, yüzde 25'ini Türkiye karşılıyor. Yatırımlarla birlikte 2,5 milyar avroluk ekonomiye ulaşacağı tahmin edilen program kapsamındaki hibe, yeterli proje hazırlanarak kullanılmazsa AB'ye iade edilmesi gerekiyor.
Bu bağlamda Kuruma gelen proje başvuruları değerlendirildiğinde, son dönemde uygun bulunan proje sayısında önemli bir artış yaşanırken, nitelik açısından da ciddi bir gelişme görülüyor. Ancak Türkiye'de, potansiyel program bütçesinin tamamı kullanılmıyor. Bugüne kadar sekiz başvuru çağrı ilanına çıkan Kuruma, ilk altı başvuru çağrı ilanı kapsamında 878 hibe başvurusu yapılırken, 298 proje sözleşme imzalamaya hak kazandı. Proje bazında 1 milyon avroya kadar hibe verebilen ve hibe oranları yüzde 50-65 arasında değişen Kurum, bugüne kadar projelere toplam 223 milyon 805 bin 665,58 lira destek verdi.
Yedinci başvuru çağrı ilanı kapsamında sunulan projelerin uygunluk kontrollerine devam eden Kurum, 23 Kasım 2012'de sekizinci başvuru çağrı ilanına çıktı.
"Kırsal alanda göç azaltılacak"
IPARD ile tarım sektörünün sürdürülebilir modernizasyonuna katkı sağlanması, gıda güvenliği, veterinerlik, bitki sağlığı, çevre ve diğer standartlara ilişkin AB standartlarına ulaşmasının teşvik edilmesi, kırsal alanların sürdürülebilir kalkınmasına katkı sağlanması, yerel kırsal kalkınma stratejileri ve tarım-çevre tedbirlerinin uygulanması için hazırlık faaliyetlerinin yapılması hedefleniyor.
Program kapsamında süt ve et üreten tarımsal işletmelere yatırım, süt ve süt ürünleri, et ve et ürünleri, meyve ve sebze ile su ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması, çiftlik faaliyetleri, yerel ürünler, mikro işletmeler, kırsal turizm ve kültür balıkçılığının geliştirilmesi konuları yer alıyor.
Kırsal kalkınma politikalarının en önemli amaçlarından kırsal alanlarda göçün azaltılması ve yaşam standartlarının yükseltilmesi için program aracılığıyla bu bölgelerde ekonomik faaliyetler çeşitlendirilecek, mevcut işletme yapıları güçlendirilecek ve bölge insanının gelir ve refah seviyeleri artırılacak.
İki ayrı uygulama dönemine ayrılan ve toplam 42 ile destek verilecek şekilde yapılandırılan IPARD'ın birinci döneminde, akreditasyon ve yetki devri süreci başarıyla tamamlandı, IPARD destekleri verildi. Birinci dönemde, Afyonkarahisar, Amasya, Balıkesir, Çorum, Diyarbakır, Erzurum, Hatay, Isparta, Kahramanmaraş, Kars, Konya, Malatya, Ordu, Samsun, Şanlıurfa, Sivas, Tokat, Trabzon, Van ve Yozgat bulunuyor.
Akreditasyonlarının tamamlanmasıyla ikinci uygulama dönemine, Ağrı, Aksaray, Ankara, Ardahan, Aydın, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankırı, Denizli, Elazığ, Erzincan, Giresun, Karaman, Kastamonu, Kütahya, Manisa, Mardin, Mersin, Muş, Nevşehir ve Uşak illeri de eklenecek.
