Türkiye'de çalışanların iki büyük beklentisi var. Biri emekli olabilmek, diğeri tazminatını tam almak. Emeklilikte 3 şart öne çıkıyor. Sigortalılık süresi, yaş ve prim günü. 9 Eylül 1999'dan sonra işe girenler için emeklilik biraz daha zor ama eski sigortalıların değişik avantajları var. Bunlardan biri de 3 bin 600 gün sınırı. 3 bin 600 gün yani (10 yıl) primle emeklilik elbette mümkün. Yalnız burada en önemli kriter işe ilk girdiğiniz tarih. Buna göre erkeklerde 55 kadınlarda 50 yaş imkânı bulunuyor.
24 MAYIS 2002 MİLAT OLDU
Kadınlar 08.09.1981'den önce işe girmiş ise, 3 bin 600 prim gününü tamamlayarak 50 yaşını doldurduktan sonra yaş-kademeye bakılmaksızın emekli olabiliyor. Erkeklerde bu tarih 08.09.1976 olarak belirlenmiş ve yaş olarak da 55 baz alınmış. Dolayısıyla 8.9.1976 tarihinden önce sigortalılığı başlayan erkekler 3 bin 600 prim gününü ve 55 yaşını tamamladığı tarihte emekli olabiliyor. Peki bu kişiler yukarıdaki tarihlerle 09.09.1999 tarihi arasında işe girmişlerse? İşte o zaman şartlar değişiyor, 3 bin 600'le emeklilik için şartlar erkeklerde 60 kadınlarda 58 yaşa kadar uzuyor. Burada 15 yıl ve 3 bin 600 güne ulaştığınız ve kadınsa 50, erkek ise 55 yaşı tamamladığınız tarih emeklilik yaşınızı belirliyor. Milat ise 24 Mayıs 2002. Bu tarihten sonra ise kademe devreye giriyor. Tabloyu inceleyerek siz de hangi yaşta emekli olacağınızı görebilirsiniz.
ÖRNEK 1: Ayşe Hanım 10 Eylül 1990'da ilk kez sigortalı olma şansı yakaladı. Doğum tarihi ise 20 Nisan 1959. Artık çalışamayan Ayşe Hanım'ın 3 bin 600 günü var ve emekli olmak istiyor. Ayşe Hanım 3 bin 600 gününü 10 Eylül 2000'de tamamladı. 15 yılı 10 Eylül 2005'te bitirdi. 50 yaşı ise 20 Nisan 2009'da doldu. Tabloya göre Ayşe Hanım 56 yaşında, yani 20 Nisan 2015'te emekli olacak.
ÖRNEK 2: Ahmet Bey ilk sigortalılığını 05 Temmuz 1987 tarihinde yaptırabildi. Doğum tarihi ise 10 Ağustos 1958. Ahmet Bey'in 15 yılı 5 Temmuz 2002'de, 3 bin 600 günü ise 5 Temmuz 1997'de doldu. Ahmet Bey 19 Ağustos 2013'te 55 yaşına bastı. Tabloya göre Ahmet Bey 59 yaşında 10 Ağustos 2017'de emekli olacak.
HACİZ KONULABİLİR
Devlet memuru emeklisiyim. SGK, alacağı için maaşıma haciz koyabilir mi? Evime haciz uygulayabilir mi? Ayşegül BİLGİLİ
SGK kendi alacakları ve nafakalar için emekli maaşlarına haciz koyabiliyor. Haciz konulamaz kuralı sadece maaşlar için geçerli. Bu durumda hem eviniz için hem maaşınız için haciz kararı alabilirler.
61 YAŞINI BEKLER
Babam Bağ-Kur emeklisi, annem ev kadını. 1955 doğumlu, çalışma günü yok. Emeklilik imkânından yararlanabilir mi? Hasibe OĞUR
İsteğe bağlı sigorta ile emeklilik şansı yakalayabilir. Bunun için en az 5400 gün prim ödemesi gerekir. Yaşının da 61 olması lazım.
YÜZDE 40 ARANIYOR
Yüzde 32 engelli raporum var. Vergi indirimi almam mümkün mü? Ya da bir iş bulabilir miyim? Engin AYDIN
Vergi indirimi için en az yüzde 40 iş görmezliğiniz bulunması ve çalışıyor olmanız gerekir. Bu durumda emeklilik şartlarınız kolaylaşacaktır.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
01.04.1994 doğumluyum. 25.03.2013'ten beri çalışıyorum, daha yolun başındayım ama kesin emeklilik tarihim nedir acaba? Leyla KAŞMER
Şartlarınız 5100 gün ve 61 yaş. 5100 günü tamamlayıp 61 yaşınızın dolacağı 01.04.2055'te emekli olursunuz ya da 01.01.2036'ya kadar 7200 prim günü tamamlarsanız 58 yaşınızın dolacağı 01.04.2052'de emekli olursunuz.
10.03.1967 doğumluyum 16.04.1985 SSK başlangıcım, 5225 günüm var. Bağ-Kur'a borçluyum. Emekli olabilir miyim? Yusuf BOZKURT
Emeklilik şartlarınız 25 yıl 5225 gün ve 48 yaş. Yaşınız da dolmuş ama borcunuzu ödemeden emeklilik imkânı yok. 12 aydan fazla Bağ-Kur borçlarını dondurma imkânı geleceği müjdelendi. Bu yasadan yararlanabilirsiniz.
01.01.1977 doğumluyum. SSK başlangıcım 02.03.1992. 7500 gün pirimim var. Askerliği 1997'de yaptım. Ne zaman emekli olurum? Tuncel DENİS
20 yıl, 53 yaş ve 5600 prim günü şartlarına tabisiniz. Priminiz tamam, askerlik borçlanmasına gerek yok. Yıl ve yaşınız dolacak. 01.01.2030'da emekli olursunuz.
01.05.1969 doğumluyum 15.03.1983'te girişim, 11.000 günüm var. Ne zaman emekli olurum? Mustafa TERZİ
25 yıl, 47 yaş ve 5150 prim gününe tabisiniz. Yıl ve prim tamamlanmış yaşınız da 2016'da dolacak. Emeklilik tarihiniz. 01.05.2016.
FARUK ERDEM / SABAH
