Üretim ve yatırımın önündeki engeller kaldırılırken, hem işçiyi hem de işvereni rahatlatacak yeni bir düzenleme daha hayata geçiyor. 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren işçi ve işveren arasındaki uyuşmazlıklar 'arabuluculuk' yöntemiyle çözüme kavuşacak. Arabuluculuğa ilişkin 'İş Mahkemeleri Kanun Taslağı' Bakanlıkların görüşüne açılırken, önümüzdeki günlerde Meclis'e sevk edilecek. 21 Haziran'a kadar sürecin tamamlanması planlanıyor. Uygulama yılbaşından itibaren zorunlu. İşçi ve işverenler dava değil de arabuluculuk yöntemini tercih etmesi halinde hem süreç daha hızlı işleyecek, hem de kamunun üzerindeki yük azalacak. Her yıl işçi veya işveren tarafından kıdem tazminatı, fazla mesai, maaş alacağı gibi farklı konuları içeren 400 binin üzerinde dava açılıyor. İşçi ve işveren düşünüldüğünde her yıl 800 bin taraf iş mahkemesine gitmek zorunda kalıyor. Adalet Bakanlığı dava değil de arabuluculuk yönteminin tercih edilmesi halinde devlete karının 1 milyar lirayı aşacağını hesaplıyor. Her davanın kamuya maliyeti 1.000-2.000 bin TL'yi buluyor. Arabuluculuk sistemi dünya genelinde 160 ülkede uygulanıyor. Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Dairesi Başkanı Hakan Öztatar, avukatların arabuluculuk konusunda bilgilendirme yapması gerektiğini belirtiliyor. ABD ve Kıta Avrupa'sı ülkelerinde arabuluculuğun daha önce uygulandığını ifade eden Öztatar, 'Türk Modeli' olarak sistemin uygulanacağını söyledi. 2015 sonu itibarıyla ilk derece mahkemelerindeki
3 milyon 400 bin civarındaki hukuk uyuşmazlığının yaklaşık yüzde 18'i; Yargıtay'daki 750 bin civarındaki hukuk uyuşmazlığının ise yaklaşık yüzde 30'u iş hukukundan kaynaklanıyor. 293 iş mahkemesinde 356 iş hakimi görev yapıyor. 767 asliye hukuk mahkemesi, iş mahkemesi sıfatıyla iş uyuşmazlıklarına
bakıyor.
Uyuşmazlığa bir günde çözüm
Arabuluculuk konusunun hükümetin 6 aylık eylem planında yer aldığını dile getiren Öztatar, "İşe iade davaları dahil bireysel tüm uyuşmazlıklar öncelikle arabuluculuk sistemine girecek. Bu konudaki taslak metin görüşe gönderildi, görüşten geldi. Bu sayede 400 bine yakın iş dosyası önce arabuluculuk yöntemiyle çözülecek. Çözülemezse oradan mahkemelere intikal ettirilecek" dedi. Arabuluculuk yönteminin pilot uygulamalarında başarılı sonuçlar elde edildi. 3 bine yakın uyuşmazlığın yüzde 87'si bir günde çözüme kavuştu.
Önce arabulucuya gidilecek
İşçi alacağı ve işe iade talebiyle açılacak davalarda, taraflar önce arabulucuya gitmek zorunda. Arabulucuya başvurmadan açılan davalar usulden reddedilecek. İş mahkemesinin dosya yükünü hafifletecek çalışma, işçi ve işverenin kısa sürede sonuca ulaşmasını sağlayacak. Uzlaşmazlık yaşayan taraflar, komisyonlarda hazır bulunan listelerden bir arabulucu üzerinde anlaşacak. Tarafların herhangi bir arabulucu üzerinde anlaşamamaları halinde, arabuluculuk bürosu bir arabulucu görevlendirecek. Başvuru üç hafta içerisinde sonuçlanacak.
Ercan Baysal/star.com.tr
