Üç boyutlu yazıcı yeni sanayi devrimi mi?

"Kendi gözleriyle gerçekleştiğini görmeyen herkes üç boyutlu baskı teknolojisini fütüristtik olarak nitelendirecektir. Jetgillerde tek tuşa basılınca fırında peydahlanan yemekler gibi…." Harvard Business Review'da Richard A. D'Aveni üç boyutlu printer devrimini görmezden gelenleri işte bu basit iki satırla gerçek dünyaya davet ediyor.

Türk basının pek de ilgi göstermediği ancak Obama'nın Şubat ayındaki "Ulusa Sesleniş" konuşmasında bile değindiği "üç boyutlu yazıcı" dosyasını açarken Emre Aköz, Tarık Yılmaz, Yiğit Kulabaş ve Richard A. D'Aveni bu yolculukta bize eşlik edecek.

Eğer yazıyı okumaya ikna olmadıysanız size tek satırda şöyle özetleyebiliriz: "İnternetten bile büyük bir devrim kapıda ve bu ya Çin'in ya da ABD'nin sonu olabilir, gerçekten!"

Hazırlayan: Marilla Ercik / Aktuel.com.tr

YİĞİT KULABAŞ, YAZAR
"YAZICIDAN DEVRİM OLUR MU?"
İnsan önce "Yazıcıdan devrim mi olur hiç?" diye soruyor kendi kendine... Konuya bir ürün değil, bir dönüşüm olarak bakarsanız "Neden olmasın?" cevabını buluyorsunuz. Bu yeni teknoloji bireysel sanayi devrimini tetikleme potansiyeline sahip. Her evin, okulun, dükkanın mikro-fabrikalara dönüşebileceği fikrinden bahsediyoruz. Vizyon hayata geçebilirse tasarımcı ile müşteri arasındaki pek çok aracıyı ortadan kalkması mümkün. 3 boyutlu yazıcıların üretim, satış, inşaat, perakende, lojistik, otomotiv başta olmak üzere hemen her alanı değiştireceği tahmin ediliyor. Şu an için pahalı bir teknoloji, ancak her eve ulaşması için adımlar teker teker atılıyor. Yazıcılar her geçen gün daha küçülüyor, ucuzluyor, çeşitleniyor. Plastiğin yanı sıra metal ya da seramik çıktılar elde etmek mümkün artık. Yol haritasında daha nice alternatif hammadde seçenekleri bulunuyor. ABD dahil pek çok ülkenin konuya yatırım yapıyor belirttiğiniz üzere. Devrimin gerçekleşebilmesi için iş modellerinin netleştirilmesi, teknolojinin yaygınlaşması, fikir haklarının en iyi şekilde korunması gerekiyor.

EMRE AKÖZ, Sabah Gazetesi Yazarı
"Yakında Çin üstünlüğünü kaybedecek!"
Üç boyutlu yazıcılar sizce en çok nerede faydalı olacak?
3 boyutlu yazıcılarla ilk kez grafik tasarım fuarında karşılaştım. Erdil Yaşaroğlu'nun bir karikatürünü 3 boyutlu hale getirdiklerinde gördüm. Gelişime açık bir sistem olduğunu düşünüyorum. Eskiden takma gözler vardı… Savaş döneminde gözlerde problem oluyordu ve insanlar takma göz takıyorlardı. Buradan takma bacak olayına bağlamak istiyorum… Güneydoğu'da mayın sorunu var. Geçmiş dönemlerde takma bacaklar yani protezler standarttı. Şimdi bu 3 boyutlu sistem sayesinde insanın kendi fiziğine uygun bacak yapılıyor. Kişiye özel üretim ortaya çıktı. Artık bu makinelerle kişiye uygun protez yapılıyor. Herkese standart olarak veriliyordu bu bacaklar, bu nedenle uymayabiliyordu.

Sanayi devrimi gibi bir başlangıç olduğunu söyleyebilir miyiz?
Biraz abartı olur ama olabilir. Sanayi devriminin özelliği kitlesellikti. Kitlelere üretim yapıyordu. Mesela otomobil üretimi kitleseldir. Sanayi kişiye özel ürün üretir hale gelecek. Sanayi üretiminde ister istemez büyük fabrikalar kuruyorlardı. Şimdi bu teknoloji protezcileri her yerde bulmamızı sağlayacak. Bir de silahta yapıyorlar. İlk orda patladı bu olay zaten. Bir çocuğun sert plastikten silah yapmasıyla… X-ray'den geçebilen cihazlar olduğunu gösterdi. Çok tartışma çıktı. Çünkü ahlaki bir meselede var orada, silah üretiyorsun sonuçta…



Çin düşük işçilik maliyetleri nedeniyle en yüksek rekabete sahipti. Şimdi Avrupa ülkeleri bu oyunun kurallarını 3 boyutlu yazıcılarla değiştirmeyi planlıyor. Sizce bu rekabeti kolaylaştırır mı ?
Rekabeti kolaylaştırma diye bir şey yoktur. Rekabet ya vardır ya yoktur. Bir de rekabetin vahşileşmesi var… Kuralları içerisinde yapılması var! Çin'i ucuz hale getiren, işçi ücretlerinin düşük olmasıydı. Fakat şu an yükseldi. Yakında Çin rekabetteki üstünlüğünü kaybedecek. Bu da ayrıca başka bir rekabet getirecek. Örneğin; bir yere gidip mum satın alıyoruz. Artık almayacaksın mesela. Hammaddesi varsa makineyle evde yapacaksın onu. Bu da bazı meslekleri öldürecek. Bazı şeyleri evde yapmaya başlarsak onu üreten üreticide iş yapamaz hale gelir. Yani burada rekabet meselesi kadar bazı şeylere son vermesi de önemli.

TARIK YILMAZ, EKONOMİ YAZARI
SAVAŞ İSTİHDAMDA
Gelecekte üç boyutlu yazıcılarla kemik yapımında bile kullanılacağı belirtiliyor. Ucu bucağı olmayan bu teknolojinin elde tutulması önemli hale geliyor. Geçmişte teknoloji patentlerle ciddi korunuyordu. Ancak bu Çin'in her şeyi kopyalayarak ucuzunu yaratmasıyla değişti. Bir başka deyişle Çin kopyalamada durdurulamıyor. ABD'de işgücü piyasası yıllardır ciddi sıkıntılar yaşıyor. 3D teknolojisi ise ülke için büyük bir fırsat olarak görülüyor. Çünkü 3D işinde olan şirketlerin hemen hepsi son 2 yıldır yüzde 100'lerin üzerinde büyüyor. Bu büyüme beraberinde istihdam getiriyor. Obama bile bir konuşmasında son 3 yılda 500 bin iş yaratılmasına katkı yaptığını söyledi. Bu nedenle ABD'nin bu teknolojiyi Çin'den korumak istemesi doğal görünüyor. Sorun koruyabilir mi? Şimdilik su yüzüne çıkmasa da işin perde arkasında bu var.

Richard A. D'Aveni, Stratejist
Üç boyutlu yazıcılar dünyayı değiştirecek mi?
Bu teknolojinin fiyatının düşüp uygulama alanlarının genişlemesi demek, ürünlerin satın alma/tüketim noktasında veya çok yakınlarında üretilmesi anlamına geliyor.Hatta bir noktada ürünler ev ortamında bile üretilebilecek.(Yalnızca hammadde ve internette bedava bulamadığınız yazılım ve tasarımların fikri mülkiyetine para vereceksiniz.) Kısacası büyük ve merkezileşmiş fabrikaların ölçek verimliliğine bağımlı olan ürünler artık yerel olarak üretilebilecek. Birim başına üretim maliyeti daha yüksek olsa da, nakliye ve stok maliyetinin ortadan kaldırılmasıyla bu durum fazlasıyla telafi edilecek.(...)Bir ürünü değiştirmek için alet değişikliğine değil, basit bir yazılım güncellenmesine ihtiyaç duyulacak. Seri üretim döneminde kalite kontrolü önemliydi; bu dönemde ise bireylerin ihtiyaçlarını karşılamak adına yaratıcılık ön plana çıkacak. (…) Üç boyutlu baskı teknolojilerinin kullanım alanı genişledikçe, Çin'i dünyanın atölyesi yapan faktörler zayıflayacak. Çin,seri üretim modelinin sınırlarını zorlayarak nerdeyse her olgun ekonomiden şirketlerle taşeronluk sözleşmelerine imza attı. Bu ülke benzeri görülmemiş ölçeklerde üretim yapabilecek denli talep toplamakla kalmıyor, aynı zamanda üretimde kilit unsur olan işgücü maliyetini minimuma indiriyor.(...)



Dağıtımı geniş,esnekliği yüksek,ölçeği küçük üretim modeliyle birlikte gözümüzde büyüttüğümüz bu avantajlar dezavantaja dönüşüyor. İşgücü maliyetlerini istediğiniz kadar kısın, okyanus ötesine nakliye yapmanın maliyetini telafi edemezsiniz.

(...) Öyle görünüyor ki ABD ve diğer Batılı ülkeler, kendilerine rağmen, eski bir judo tekniğini kotarabilecek: Rakibinin denge kaybından faydalanarak kendi cüssesinin düşüşüne ön ayak olmasını sağlamak. Çin,dünyanın seri üretim devi olmaktan vazgeçmek zorunda kalacak. (…)

Bu yeni teknoloji,dünyanın terazisini yeniden değiştirecek.
(Bu yazı Harvard Business Review'da yayınlanan 3-D Printing Will Change the World makalesinin özetidir)

3 BOYUTLU YAZICIYLA UÇAK ÜRETİLEBİLİR Mİ?
Bu şaşırtıcı sorunun şaşırtıcı bir yanıtı var: Evet. Öyleyse ikinci soruya geçelim: Nasıl?

3 boyutlu yazıcılar 3 boyutlu bir bilgisayar tasarımını gerçek bir objeye dönüştürüyor. Objelerin yapımında kullanılan üç ana malzeme polimer, seramik ve metal. Bu teknoloji sayesinde lego parçalarından gitara, araba gövdelerinden suni karaciğere varana kadar birçok şeyi yapmak mümkün. Ancak 'yazıcılar' uçak gibi büyük yapıları da üretebilseler bu devrimsel değişikliğin ölçeği çok, çok daha fazla olurdu. Airbus'larda kabin mühendisi olan Bastian Schaefer, son iki senedir, gelecekteki uçuşların yolcuların gözünden nasıl olacağıyla ilgili bir kabin konsepti üzerinde çalışıyor. Bu fikirden radikal bir konsept oluşturuldu: hangar büyüklüğünde 3D yazıcı ile uçak inşa etmek. Şu anda var olan en büyük 3D yazıcı bir yemek masası kadar olduğu için bu anlatılan çok uzun atışlı bir plan gibi gözükebilir. Ancak şu an yapılan küçük parçalar, 2050'ye kadar bir uçak büyüklüğüne ulaşacaktır.



Airbus bu teknolojiyi uçak yapımında kullanmak için yollar arıyor çünkü bu yöntem çok daha ucuz ve geleneksel yöntemlerde kullanılan malzemelerden yüzde 65 daha hafif. Ayrıca Airbus'ın konsept uçakları o kadar karmaşık ki, yeni ve radikal üretim şekilleri gerektiriyor: kıvrımlı gövdesinden biyonik yapısına, yolculara gökyüzü ve bulutların panoramik manzarasını sağlayan transparan yüzeyine kadar.
Schaefer, üretilecekpotansiyel üç boyutlu yazıcının 80 x80 metre olması gerektiğini söylüyor.

Üç boyutlu yazıcı teknolojisi bir süredir kullanımda ve birçok mucit bu teknolojiyi daha da fazla geliştirme yolunda. Büyük yapıların çoğunun arkasında, İngiliz şirket Monolite UK'de çalışan Enrico Dini var. Dini, 3D yazıcı teknolojisiyle kuma ve inorganik bağlayıcı bir maddeye şekil verip ev gibi yapılar oluşturmak için çalıştı. Ayrıca kendi üç boyutlu yazıcısının dünyanın en büyük yazıcısı olduğunu iddia etti.
3D yazıcıyı geliştirme yolundaki en büyük zorluk para ve regülasyonlar.

Bu arada Airbus'ın uçak parçalarını yapma sürecine geçmeden önce uçan taşıt düzenlemelerini yerine getirmek için tasarım gerekli. Küçükten başlamak için tek bir neden var: bu yılın sonunda Airbus, A380'nin belli kabin konsollarını yenileyerek üç boyutlu yazıcıyla üretilmiş parçalardan ilk uçağını yapmış olacak. Schaefer'ın söylediğine göre askeri bir jet olan Airbus'ın yeni modelleri Eurofighter Typhoon havalandırma sisteminde üç boyutlu yazıcıyla oluşturulmuş parçalar içeriyor.

Yazdırılmış koltuk parçaları veya kabin içindeki diğer yapısal parçalar için ise 20 sene kadar vakit var', diyor. 3D teknolojisi yaklaşık 20 yıldır var ancak Bastian ve diğerlerinin söylediği gelişmişliğe ulaşması için bir 20 sene daha geçmesi gerekiyor gibi.