Uzun ve köklü bir kültür tarihine sahip olan Uygur Türkleri Uygur tababetini dedelerinin en büyük mirası olarak kabul edip İslamiyet'ten önceki 3000 yıllık Şamanizm dönemi ve devam eden süreçte kullanmış, geliştirmiş ve büyük gelişmeler göstermiştir ve günümüze kadar ulaşmışlardır.
Uygur hekimi Gazibay (330- 450 M.Ö)'ın yaşadağı eski ipek yolu şehri Hotan'ın Karakaş ilçesi Aksaray kentindeki haala mevcut olan Aksaray medrisine Yunanistan, Hindistan ve Arap ülkelerinden hekimler gelip Gazibay'dan Uygur Tıbbını öğrenmiştir. Unan padişahi Gazibay'a mektup göndermiş.
Ünlü alim İbn Sina da Uygur Tıp kitaplarını çok inceleyen. Unan-Arap-Uygur Tababetinin en önemli kısmi olan 4 madde talimatı (ateş, hava, su ve toprak) Uygurlar tarafından kabul edilmiştir. Hipokrat Uygur hekimlerin kitaplarını inceleyen. Uygur Tıbbı teşhis ve tedavi açısından İbn-i Sina'in talimatlarına uygundur. Uygur tıbbı aslını saklayan esasta modern donemde modern tıbbın teşhis ve ilaç üretme metotlarını kabul ederek insanların sağlığını kurumak ve tedavi etmek için büyük katkılarda olmuştur. Şu anda mevcut olan 200 civarındaki Uygur Tıp hastaneleri ve Çin'in birçok hastanelerinde Uygur tıp ilaçları pırlanta gibi cilalanmakta.
SARS, Aids, veba (kara ölüm), kolera, tüberküloz, anormal hepatit A ve B hastalıklarının tedavisinde çok önemli rol oynayan Uygur Tıbbı Covid-19 tedavisinde de Çin'in Wuhan, Hubai, Guangzhou, Shanghai ve Jiejiang gibi büyük şehirlerin hastanelerinde yaygın bir şekilde kullandiği ve uzmanlar tarafından çok tavsiyede olunduğu belirtilmiştir. Haberlere göre, Çin'de Uygur Tıp ilaçlarının COVİD-19 için çok etkili olduğu ve Çin'de bulanan şehirlerce taleplerin çokça olduğu, uzmanların bir kaç çeşit Uygur Tıp ilaçlarını CoVID-19 tedavisinde yüksek oranda tavsiye ettiği, en güvenilir devlet web sayfasında yayımlanmıştır. Bunlardan Zukam cevheri, Zupa cevheri, Yizhihou emini gibi Uygur Tıp ilaçları kullanılarak hastaların hayatları kurtarılmıştı.
Kovid-19 tedavisinin henüz ilacı ortaya çıkmasa da farklı ülkelerde farklı tedaviler uygulanıyor aynı zamanda bitkisel tedavileri kullanarak bu hastalığının tedavisine katkıda bulunduğunu görmekteyiz.
Uygur geleneksel Tıbbı ve Çin Tıbbında kullanılan bazı bitkisel ilaçlar Çin'de ve Doğu Türkistan'da kullanılıp onların faydalı olduğu tespit edilmiştir. ÇHC büyük elçilisinde Kovid hastasının yüzde 90'i bitkisel ilaçlardan dolayı iyileştiğini belirtmişti. Çin medyalarında bir kısım Uygur Geleneksel Tıp ilaçlarının Kovid-19 için çok iyi olduğunu hatta Çin şehirlerine çok miktarda gönderildiğine dair yüzlerce haber bulunmaktadır. SARS zamanında bile SARS hastalarının Uygur Geleneksel Tıp bitkisel ilaçlarını kullanarak iyileştiğini biliyoruz.
Türkiye'de ve diğer ülkelerde yaşayan Uygur Türkleri ve başka millet kişilerinde Kovid-19 tedavisi için Uygur Tıp ilaçlarını kullanarak (yalnız ya da modern tıp ilaçları ile birlikte) iyileştirdiğini görmekteyiz. Fakat bazı sebeplerden dolayı bunların araştırmasını yapamadığımız için sizlere Uygur tıp ilaçlarının ne kader etkili olduğunu ispatlamam zor olsa da bende bu ilaçların covid 19'a faydalı olduğuna şahit oldum.
Zukam Cevheri, Zupa Cevheri, Serpistan Cevheri, Kaşkap cevheri, Looki Badem vs ilaçlar Çinde en etkili ilaç diye Kovid-19 hastaları için kullanan ilaçlardır. Bu ilaçlar Çin Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsat alınmış hatta bazılarının patenti var ilaçlardır ve hastanelerde, eczanelerde yaygın şekilde kullanılmaktadır. Bunlar Türkiye'de gida takviyesi olarak Uygur Türkleri tarafından üretilmektedir. Asmiton ve GoldVein ler Uygur bitkisel gida takviyesidir ve Bioline tarafından üretilmektedir. Onlarda kovid 19 in semptomlirini azaltmak ve bağışıklık sistemi güçlendirmek amacıyla kullanılmaktadır.
Çaylardan: meyan kökü, kekik, nane, rayhan (basil), üzerlik tohumu, ada çayı, bal şerbeti, karanfil, zencefil, ıhlamur, rezene, geven otu, biberiye, oğul otu, algaia foveolata, hanımeli, okaliptüs, horehound ve Hint ekinezyasi çayları, beyaz çay, yeşil çaylarda şu ana kader tavsiyede bulunduğum ve kendimde kullandığım çaylardandır. Bunlara ilgili birçok araştırmalarda var.
Kuersetin (Quercetin), D Vitamini, C vitamini, Zink, Sarımsak kapsülü (garlic+horseradish),, E vitamini, A vitamini, B vitamini (veya multivitamin), N-acetylcysteine, Kara mürver (elderberry), Omega-3, Kırmızı reishi, Selenium, Sardunya ekstrakt, Kurkumin (zerdeçal), Ekinezya, Propolis, Ginkgo biloba, Qoenzyme Q10, Çay ağaçı yağı, Hindistan cevizi yağı, Kekik yağı, Meyan kökü ekstrakti, Sığırkuyruğu Otu Yağı (mullien), Okaliptus yağı, Curnitine ve Magnizium (yorğunluk için), Çörek otu yağı, Spirulina vb. Bunların bazilarinın Korona virüse karşı etkisi bazilerinin bağışıklık sistemi güçlendirici etkisi olduğu kanıtlanmıştır. Benim özellikle tavsiyem D Vitamini, C vitamini kullanmaya devam ediniz. Kovid ten korunmak için Kuersetini kovid kullanalabilir.
Nane, reyhan, üzerlik tohumu, sandal yakarak tütsü yapılmalıdır. Sirkeyi sarımsak ile kaynatıp evin buhur yapılması oldukça önemlidir. Her türlü meyve ya da doğal meyve suları, sebzeler, keçiboynuzu, gojiberry, kişniş, kuru incir, badem, hünnap, kara mürver, soğan, sarımsak, ginseng, tahin, turp, gulkan ve pinne gulkan (gulkan ve pinne gulkani Uygur Tıbbında kullanan reçinelerdir), tavsiye edilmektedir. Bunun yanında yeşil çayda gargara kılınabilir. Kekik yağı ve sirkeyi suyla karıştırıp gargara kılınabilir. 4-5 damla kekik yağı günde 2 kere dil altına damlatarak kullanabilir. Kavrulmuş, acı ve soğuk olan yemek ve içeceklerden uzak durmalıdır.
Ağrı için: Karanfil yağı, zerdeçal, aloe vera jel hem ağrı için hem de Kovid için şifalıdır. Söğüt kabuğu (willow bark) çayı ağrı için iyi olsa da kovid-19 tedavisinde kullanan ilaçlar ile etkileşim yapabildiği için tavsiye etmiyorum.
Uygur Geleneksel Tıbbında tabii ki hastanın mizacına ve hastalığa sebep olan hılıt'a göre tedavi yapılması tavsiye edilmektedir. Bizim hastayı görme imkânımız olmadığı için herkese uygun olabilecek şeklinde tavsiyelerde bulundum.
Sonuçta: Ben Çin'de ve diğer ülkelerde Kovid-19 tedavisinde katkıda bulunan bitkileri arkadaşların ve hastalılarımızın talebi ile sizlerle paylaştım. Doktorlarımız Kovid tedavisinde hakikaten kendi canlarını ve sağlığını düşünmeden diğer insanların sağlığı için mücadele ediyorlar. Onların fedakarlığını millet asla unutmaz. Onların Korona virüs tedavisinde kazandığı tecrübeler bende çok eksik elbet. Ben bir Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uzmanı olarak özerime düşen vazifeyi yapıyorum. Elbette bunları değerli doktorlarımızın tavsiyelerine uygun olarak kullanmanız gerektiğini tavsiye ediyorum.
Doç. Dr. Mağfiret Abdulveli BOZLAR
